2003: van protest naar aanvraag monumentenstatus
17-04-2003: Heerlens college wil afgraving mijnsteenberg voorkomen
Vanavond bespreekt de Heerlense commissie Stadsontwikkeling het collegevoorstel om voor de mijnsteenberg Oranje Nassau IV een monumentenstatus aan te vragen. Burgemeester en wethouders willen zo voorkomen dat de berg door het delven van zilverzand verdwijnt. Het college stemt alleen in met afgraven als zandexploitant Sigrano een recreatiegebied in het vooruitzicht stelt. Vanavond kiest de Heerlense commissie Stadsontwikkeling tussen twee kwaden.
Afgraven van de mijnsteenberg Oranje Nassau IV betekent verlies van industrieel erfgoed, maar levert wel een recreatiegebied voor Parkstad op.Het lijkt een goed idee: maak van de voormalige mijnsteenberg een natuur- en recreatiegebied met parelwitte stranden en een plas water waarin alle inwoners van Parkstad in de zomer verkoeling kunnen zoeken. Dat gaat niet samen met de plannen van exploitant Sigrano. Die ziet niets in behoud van de berg en wil alleen een recreatiegebied realiseren als de hele berg afgegraven mag. Simpel gesteld kan het dus linksom of rechtsom met de mijnsteenberg.
‘Linksom’ is de berg beschermen tegen afgraving. Als dat gebeurt, zet Sigrano er een hek omheen en kan niemand meer de mijnsteenberg op. ‘Rechtsaf’ betekent dat Sigrano met instemming van de politiek haar gang kan gaan en de berg afgraaft. Of er op het afgegraven gebied de waterplas-met-parelwitte-stranden komt, hangt dan af van de welwillendheid van Sigrano. Burgemeester en wethouders kiezen voor de weg van bescherming omdat het recreatievoorstel van Sigrano niet voldoet aan de wensen. Naast de goedkeuring van de natuurverenigingen, stemt ook de directeur van de Rijksdienst voor Monumentenzorg in met bescherming. Hij meent dat met het verdwijnen van de berg historisch en cultureel erfgoed in rook opgaat.
Aan een beschermde mijnsteenberg hangt één grote ‘maar’: de gemeente en Parkstad hebben over monumenten weinig te zeggen. De mogelijkheden om van het groevegebied een recreatieparadijs te maken, worden daarmee erg klein. Daarom wil het college zich onder bepaalde voorwaarden best inschikkelijk opstellen tegenover Sigrano. Dat is het tweede scenario: Sigrano levert in ruil voor de berg een recreatie- en natuurgebied af. Hiervoor heeft Sigrano in december vorig jaar een voorstel gedaan. Uitgraven van de berg levert zeventien hectare op, staat in dat voorstel. Dat gebied krijgt in overleg met de gemeente Heerlen de bestemming wonen, werken of natuur. Voor de grijpstuiver van twintigduizend euro per jaar kan de gemeente deze hectares van het bedrijf pachten. Daarnaast komt volgend jaar een gebied van tien hectare vrij, omdat Sigrano nu al op basis van een provinciale vergunning graaft in de berg.
Bij een positief oordeel van de Heerlense politiek vergroot de zandexploitant dat gebied in 2009 tot 28 hectare, allemaal bestemd voor recreatie. Met dit voorstel gaan burgemeester en wethouders niet akkoord. Probleem is dat de gemeente alleen iets te zeggen heeft over de bestemming van het gebied en niet over de vergunningen op basis waarvan Sigrano kan graven. Die zogenaamde concessies verleent de provincie. Vier jaar geleden verruimde die de bestaande vergunning, waardoor het bedrijf binnen een gebied van honderd hectare zilverzand kon delven. Sigrano hoopt op nóg een verruiming, waardoor het bedrijf de hele berg kan afgraven. De vraag is of Heerlen die plannen kan tegenhouden. De commissie Stadsontwikkeling moet kiezen tussen een afgesloten, beschermd natuurgebied of een recreatiegebied ten koste van industrieel erfgoed. Na de beslissing in de commissie gaat het voorstel naar de gemeenteraad. Die beslist of de monumentenstatus aangevraagd wordt. Bron: De Limburger.
18-04-2003: Onderzoek naar gezondheid in omgeving Sigrano
Wethouder R. de Wit (Stadsontwikkeling, SP) gaat de gezondheidsdienst GGD om advies vragen over de gezondheidsgevaren in de omgeving van de Sigrano. Tijdens de commissievergadering gisteravond werd gesuggereerd dat de stof die bij de ontgronding van het gebied vrijkomt, schadelijk zou zijn voor de luchtwegen. Volgens de werkgroep Behoud Brunssummerheide ‘Stop Sigrano’, waarin een aantal natuurorganisaties zoals het IVN is vertegenwoordigd, komt het bij het ontgronden kwartsstof vrij. Dat is een stof die tot kortademigheid, cara en astmatische bronchitis kan leiden.
Uiteindelijk kunnen mensen die eraan blootstaan stoflongen of kanker krijgen. ,,Moeten de bewoners dan met mondkapjes rondlopen en de kinderen met zo’n ding op naar school gaan? Er moet een onafhankelijk bevolkingsonderzoek komen waaruit blijkt hoe groot de schade nu al is en wat er gedaan kan worden om het aanrichten van nog meer schade te stoppen’‘, zei geoloog D. Aussems namens de werkgroep. Sigrano-directeur W. Lieben verzekerde dat er geen enkel gevaar is voor de gezondheid. ,,Ik ben bereid volledige openheid te geven. Alle doktoren zijn welkom. Wij doen zelf al jaren dat soort onderzoeken en daar zijn nog nooit problemen uit gekomen. Deze mensen hebben het over kwartsmeel, wij hebben kwartszand.” De Wit neemt geen enkel risico. ,,Ik hoor hier voor het eerst over mogelijke gezondheidseffecten. Daar schrik ik van. Ik zal met spoed contact met de GGD opnemen.” De inhoudelijke bespreking van het voorstel van het gemeentebestuur om de berg tot monument te laten verklaren kwam gisteren nauwelijks aan de orde. Wel lieten een aantal partijen doorschemeren fel tegen afgraving van de mijnsteenberg te zijn. Sigrano is daar juist voorstander van en is bereid in ruil voor de berg een recreatie- en natuurgebied te maken. ,,De berg is nog het enige tastbare wat herinnert aan het mijnverleden”, vond A. Cobben (SP). Ook H. Winteraeken (GroenLinks) vond behoud van de berg belangrijk.,,Natuurontwikkeling moet hier het sleutelbegrip zijn. Het gebied is een uitloper van de Brunssummerheide”. Volgens R. Hummel (Leefbaar Heerlen) zijn er nog veel dingen onduidelijk, zoals de financiële gevolgen van het plan. Wat zijn bijvoorbeeld de financiële gevolgen als de berg tot monument wordt verklaard? Omdat de commissie niet alle informatie heeft, kreeg het college van B en W opdracht in een notitie alle vragen van de commissieleden te beantwoorden. Als dat is gebeurt, wordt de kwestie nog een keer besproken voordat de gemeenteraad uiteindelijk een beslissing neemt over het aanvragen van de monumentenstatus. Bron: De Limburger.
9 mei 2003: Actiecomite Behoud Steenberg van start
Tijdens een eerste vergadering van het Actiecomité Behoud Steenberg heeft ze besloten een enquête te houden onder de bewoners van Heksenberg. Een tussentelling heeft plaatsgevonden van de lopende handtekeningenactie. Op dit moment zijn ruim 1.300 handtekeningen verzameld. Het totaal aantal voorstanders, c.q. onthoudingen van stemming bedraagt circa 25. De bewoners van de wijk Heksenberg maken zich ernstig ongerust en het buurtcomité van de wijk overweegt acties om aan de partijen in de gemeenteraad nog eens extra het belang van de steenberg onder de aandacht te brengen. De SP steunt deze actie.