Afgraving geen gelopen race

ANALYSE afgraving berg
Afgraving geen gelopen race

23-11-2016, Siebrand Vos, Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad

Heerlen en Landgraaf worden opzichtig gepasseerd door de provincie in de kwestie Sibelco. Deze maand krijgen beide gemeenteraden een laatste kans om dat recht te kunnen zetten. GS sturen met oneigenlijke argumenten aan op verlenging van afgraving.

Een maand geleden durfde de Heerlense gemeenteraad nog geen mening te vormen over uitbreiding van de concessie van de Belgische firma Sibelco, die mijnsteenberg Oranje Nassau IV wil afgraven. Aangezien de grootste coalitiepartij (SP) zich tegen het voorstel zou uitspreken, was de uitslag geen gelopen race. Als nog een paar individuele raadsleden hun geweten hadden laten spreken, had er toen zomaar een ‘nee’ tegen verlenging kunnen uitrollen.
Vanavond staat ‘Sibelco’ in Heerlen wederom op de agenda. Opnieuw wordt de gemeenteraad verleid in te stemmen met een voorstel dat niet in het belang is van deze toeristische regio, terwijl het proces bestuurlijk lijkt te stinken. In de verte herinnert de gang van zaken zelfs aan de omstreden verhuizing van het Arcuscollege naar de stadsrand.

Chantage
Toen was er de chantage door een schoolbestuur dat dreigde naar Sittard te verkassen als de gemeenteraad niet zou instemmen. Deze keer wordt Heerlen gedwongen te buigen voor een provinciebestuur, dat gebruik wil maken van een directieve bevoegdheid – hoewel daar geen enkele aanleiding toe is. Verlenging tot 2035 en het goeddeels afgraven van een sterk vervuilde mijnsteenberg dient immers geen (boven)regionaal belang. Beide gemeenten zijn het evenmin oneens.
Heerlen en Landgraaf mogen slechts een ‘zienswijze’ geven, maar daarmee kunnen ze de uitkomst wel degelijk beïnvloeden. Als beide gemeenteraden negatief oordelen, kan het Limburgs parlement met goed fatsoen niet instemmen met een dwingend provinciaal inpassingsplan. De maatschappelijke voordelen (groengebied erbij) wegen niet op tegen de nadelen voor de omgeving, de natuur, de toeristische ambities en de vorming van een heidenatuurpark.
B en W en ook nogal wat raadsleden wekken echter de indruk dat ze op een rijdende trein zitten. Doordat ze eerder instemden met het Masterplan Zandgroeves (2009), voelen ze zich medeverantwoordelijk voor de bestemming. Aan de noodrem trekken zou dan geen pas geven.

Beteuterd
Het was echter Sibelco dat niet genoeg had aan dat Masterplan, waarin een veel groter deel van de berg en de leergangen bewaard zouden blijven en ook nog sprake was van woningbouw. Rupsje-nooit-genoeg Sibelco (woorden van CDA’er Marco Peters) had zich eerder al niet aan afspraken gehouden en wilde ook alweer onder de nieuwe uitkomen.
Buurt en raad zijn lang verkeerd voorgelicht over de verplichtingen die Sibelco nu al heeft. Neem alleen al de beloofde openstelling voor recreanten. Dat hek rond de Zuidwestplas gaat ook weg als het afgraven per 2020 stopt. Sterker, dat hek had allang weg kunnen zijn als de provincie had gehandhaafd. Hoewel Sibelco nauwelijks werkgelegenheid biedt, lijkt het overal mee weg te komen en bovenmatig veel invloed uit te oefenen. Veelzeggend was dat de provincie een intentieovereenkomst met Sibelco sloot, nog voordat de gesprekken op lokaal niveau waren afgerond.

De manier waarop de provincie Sibelco op bestuurlijk en ambtelijk niveau steeds weer van dienst is en ontziet, gaat veel verder dan het faciliteren van bedrijvigheid of het garanderen van de vrijheid van ondernemen. Als Provinciale Staten daar geen inzicht in krijgen, wordt het stilaan tijd voor een onafhankelijk onderzoek. Mede gelet op de conduitestaat van dit bedrijf, dat ook in Australische natuurgebieden de grenzen nadrukkelijk opzocht.