Niet buigen voor Sibelco

Heerlen zou zich niet moeten neerleggen bij verlenging van de concessie aan Sibelco. De door de provincie voorgespiegelde meerwaarde weegt niet op tegen de nadelen van doorgaan tot 2035. Vanavond is de gemeenteraad aan zet.

Siebrand Vos, Dagblad de Limburger, 19-10-2016

De provincie Limburg is het bedrijfsleven altijd zeer ter wille geweest. Het borgen van werkgelegenheid en het faciliteren van de bedrijvigheid zijn dan ook belangrijke taken.

Zoals het voor de continuïteit van ondernemingen zinvol kan zijn een sturende hand te houden als in gemeenten de waan van de dag regeert.
Maar de manier waarop de provincie de Belgische ontgronder Sibelco in Heerlen en Landgraaf ter wille is, roept vragen op. Ongemakkelijke vragen. Gedeputeerde Staten koersen niet alleen op verlenging en uitbreiding van de concessie, maar gebruiken daarvoor ook nog eens een paardenmiddel: ze bereiden een ‘provinciaal inpassingsplan’ voor. Gemeenteraden, die in de regel via bestemmingsplannen zeggenschap houden, staan dan buitenspel. Een paardenmiddel? Ja, want zo’n inpassingsplan wordt normaal gesproken slechts gemaakt als het (boven)regionale belang dat vraagt, als gemeenten het onderling oneens zijn of als snelheid geboden is. Daardoor kan bijvoorbeeld de Buitenring worden aangelegd.

In het geval Sibelco zijn deze argumenten niet van toepassing. Integendeel. De toeristische gemeenten Heerlen en Landgraaf trekken samen op. In grote lijnen bestaat er overeenstemming over een te vormen Heidenatuurpark, waarbij Schinveldse Bossen, Schutterspark, Brunssummerheide en Tevenerheide worden verbonden.

Mijnsteenberg
Voor de enige intact gebleven mijnsteenberg in Limburg, de bijbehorende leermijn en de ondergrondse vakschool zou de IBA een mooi, duurzaam en educatief alternatief kunnen realiseren.
De berg, die nota bene buiten het huidige concessiegebied valt, geniet zelfs de status van beschermde ‘goudgroene natuur’. De werkgelegenheid voor inwoners van Parkstad is minimaal; Heerlen zou deze werknemers onder zijn hoede kunnen nemen.

Waarom Gedeputeerde Staten dan toch koersen op doorgaan tot 2035? Onder meer uit ambtelijke nota’s blijkt dat de provincie gronden van Sibelco nodig heeft voor stikstofcompensatiemaatregelen in verband met de Buitenring.
Vrij vertaald zou medewerking van Sibelco de provincie tijd, geld en procedureel gedoe schelen. Volgens GS heeft er in het geheel geen uitruil plaatsgevonden. De ‘maatschappelijke meerwaarde’ van verlenging zou de doorslag hebben gegeven: er worden in de loop der jaren extra natuur- en recreatiegebieden ingericht of opgeleverd en Sibelco betaalt. Gemeenten moeten alleen nog een formele zienswijze geven. Liefst een instemmende, want dwars tegen gemeenten ingaan doet de provincie niet graag.

Om die instemming te verkrijgen, wordt enerzijds voorgespiegeld dat tegenstribbelen zinloos is, anderzijds mogen deze ‘stakeholders’ meepraten over herinrichting.

Rupsje-nooit-genoeg
Maar echt iets te kiezen valt er niet. Een grof schandaal. Goed, de Heerlense gemeenteraad heeft in dit dossier niet uitgeblonken in duidelijkheid. Maar bijna alle fracties constateren nu dat rupsje-nooit-genoeg Sibelco zijn beloftes jarenlang niet is nagekomen, dat de provincie dat jarenlang heeft laten gebeuren en dat het eigenlijk wel genoeg is geweest.

Toch klinken alweer geluiden om zich er maar bij neer te leggen. Waarom eigenlijk? Zelfs Provinciale Staten moeten dat inpassingsplan nog goedkeuren. Met welke argumenten zou het Limburgs parlement lokale volksvertegenwoordigingen willen schofferen? Verlenging is geen gelopen race als de regio nu ruggengraat toont.